Udruženje grđana “Pridruži se” tokom realizacije projekata komuniciralo je sa mnogim državnim institucijama, u skladu sa Zakonom o pristupu informacijama od javnog značaja. Na žalost, samo kod opštinskih institucija u Paraćinu suočavali smo se sa situacijom da odgovore ne dobijamo u propisanom roku od 15 dana, već u “produženom” roku od 40 dana, “zbog velikog obima dokumentacije koju treba kopirati”.
Zbog sumnje da je reč o smišljenoj strategiji opstrukcije i pošto naši zahtevi zasnovani na zakonu svakako nisu bili takvog obima da veliki broj zaposlenih u opštinskim institucijama ne može da na njih odgovori u roku od 15 dana, uputili smo žalbe Povereniku.
Mali napredak bilo je to što ovog puta, za razliku od prošlogodišnjeg istraživanja vezanog za udruženja građana, institucije lokalne samouprave uglavnom ne zauzimaju stav da neće dostaviti kopiranu dokumentaciju, što je rezultat i postupanja Poverenika po žalbama.
Mi naravno nismo odustajali od zahteva koje smo podnosili u skladu sa zakonom, niti nas je odlaganje odgovora obeshrabrilo. Naprotiv, ulogu naše organizacije vidimo i u edukaciji opštinskih službi u oblasti transparentnosti rada, a transparentnost rada institucija je jedan od ciljeva aktivnosti našeg udruženja.
Deo tražene dokumentacije od Turističke organizacije Paraćin dobili smo posle odlaganja od 40 dana – reč je o Pravilniku o unutrašnjem redu i čuvarskoj službi koji je usvojen još 2014. godine. Na žalost ni ovom prilikom nismo dobili svu traženu dokumentaciju…
Sem odlaganja popstupanja po zahtevima po zakonu o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja, dešavalo se da dobijemo odgovor – koji međutim sadrži dokumentaciju koja nije tražena zahtevom.
Na primer, zatražili smo od Turističke organizacije Paraćin koja je upravljač zaštićenog prirodnog dobra “Spomenik prirode vrelo Grze” studiju zaštite na osnovu koje je ovo područje proglašeno zaštićenim. Međutim, umesto toga, dobili smo dokument Zavoda za zaštitu prirode – uslove izdate Turističkoj organizaciji 2016. godine – tri godine posle proglašenja vrela Grze zaštićenim područjem.
Studija zaštite je naučno-stručni dokument koji se po Zakonu o zaštiti prirode izrađuje pre proglašenja nekog područja zaštićenim. Da li je u ovom slučaju reč o zabuni, dostavljanju pogrešnog dokumenta ili u Turističkoj organizaciji zaista ne znaju koje dokumente predviđa Zakon o zaštiti prirode utvrdiće kancelarija poverenika za slobodan pristup informacijama od javnog značaja posle naše žalbe.
Napominjemo da ovo nije prvi slučaj da Turisitčka organizacija postupa na način koji ukazuje da u ovoj ustanovi ne poznaju obaveze iz Zakona o zaštiti prirode. Prošle godine dobili smo od njiih odgovor da ne postoji zakonski rok u kome nadležnoj opštinskoj službi moraju da dostave godišnji program upravljanja i izveštaj o realizaciji ovog programa. Međutim, ovaj rok je u zakonu eksplicitno naveden i čak su moguće i prekršajne kazne za nepostupanje po ovom propisu.
Navedeno je jedan od razloga zbog kojih smatramo da ipak organizacija nema kapacitete da bude upravljač zaštićenog područja, i zbog koga bi možda trebalo razmisliti da ova ustanova u budućnosti bude oslobođena tog tereta.
Da ipak ima svrhe obraćati se institucijama pokazuje to što smo posle osam meseci i posle intervencije Poverenika za slobodan pristup informacijama od javnog značaja dobili odgovor Turističke organizacije na pitanje da li je ova institucija, kao upravljač zaštićenog područja, uključena u postupak davanja uslova za izdvanje lokacijskih uslova i građevinskih dozvola u oblasti zaštićenog područja vrela Grze. Odgovor je, kako smo ga razumeli – da upravljač zaštićenog područja nije uključen u ove procedure.
Dobra vest je da Zakon o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja iako veoma sporo, ipak funkcioniše i da su institucije na kraju ipak spremne da daju odgovor, makar i pod pretnjom prekršajne kazne nakon naloga Poverenika…
