U prethodnom poglavlju ove Analize videli smo da je uspostavljanje Lokalnog registra izvora zagađivanja zakonska obaveza lokalne samouprave za čije kršenje su prekršene prekršajne kazne koje mogu da dovedu i do zabrane vršenja određenih poslova do godinu dana za odgovorno lice.
Da li opština Paraćin ima uspostavljen Lokalni registar izvora zagađivanja?
U prethodnim aktivnostima Udruženje građana „Pridruži se“ pribavilo je putem zahteva po Zakonu o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja odgovor opšinskog inspektora za zaštitu životne sredine zaposlenog u Upravi za urbanizam, finansije, skupštinske i opštinske poslove broj 037-179/2023-V-07 od 21.12.2023. godine u kome je navedeno „Ne vodi se Lokalni registar izvora zagađivanja (za ispuštanje zagađujućih materija u vodotokove, vazduh, zemljište“, kao i „Ne postoji spisak operatera koji su u obavezi da dostave Izveštaje o ispuštanju zagađujućih materija u vode za 2022. godinu.
Dakle u decembru 2023. godine nije bio uspostavljen Lokalni registar izvora zagađivanaja u opštini Paraćin, a prema svim raspoloživim informacijama do uspostavljanja registra nije došlo ni tokom 2024. godine.
Prema „Vodiču“ koji smo već citirali u trećem poglavlju analize, od 145 jedinica lokalne samouprave kojima je poslat upitnik koji se odnosi na uspostavljanje registra, odgovore su dostavile 104 lokalne samouprave, od čega je 59 odgovorilo da ima uspostavljen registar, 3 da ima delimično uspostavljen registar, a čak 42 da nemaju uspostavljen registar.
Na osnovu navedenog, čini se da nepostojanje Lokalnog registra izvora zagađivanja u našoj opštini ne predstavlja izuzetak, pošto 40% opština i gradova koje su učestovale u navedenoj aneketi 2022. godine takođe nije imalo uspostavljen registar.
Takođe prema „Vodiču“ u mnogim opštinama i gradovima uspostavljanje registra predstavlja samo ispunjavanje forme, kako bi se izbegle eventualne prekršajne kazne. Dalje se prema istoj publikaciji navodi da je glavni problem zbog koga se ova zakonska obaveza ne ispunjava nedostatak kadrova koji hronično muči lokalne samouprave.
Navedeni razlog za neuspostavljanje Lokalnog registra izvora zagađivanja – nedostatak kadrova, mogao je biti opravdanje za opštinu Paraćin tokom trajanja rigidne zabrane zapošljavanja u javnom sektoru tokom koje je zapošljavanje bilo jedino moguće po dobijanju saglasnosti nadležne državne Komisije, što je bio slučaj u periodu od 2012. do 2021. godine. Međutim, posle 2021. zabrana zapošljavanja u javnom sektoru, iako i dalje na snazi, postala je manje ograničavajuća za lokalne vlasti, dobijene su brojne saglasnosti za zapošljavanje u opštinskim upravama opštine Paraćin, a takođe je stvorena mogućnost novog zapošljavanja prilikom odlaska postojećih radnika u penziju što ranije nije bilo moguće.
Dakle, prepreke koje su do sada možda onemogućavale opštinu Paraćin da uspostavi Lokalni registar izvora zagađivanja, više nisu nepremostivo ograničenje, opravdanja za dalje postupanje suprotno propisima ne postoji, vreme je da se Lokalni registar zagađivača uspostavi.
